Chủ Nhật, 26 tháng 1, 2020

WHO nói dịch viêm phổi chưa khẩn cấp toàn cầu

"Đừng nhầm lẫn, đây là trường hợp khẩn cấp ở Trung Quốc, nhưng chưa trở thành tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu", giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus hôm qua cho biết, nói thêm rằng quyết định này "không phải dấu hiệu cho thấy WHO không cho rằng tình hình Trung tâm dịch thuật nghiêm trọng".

Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus phát biểu trong cuộc họp báo tại Geneva, Thụy Sĩ hôm 22/1. Ảnh: AFP .

Viêm phổi cấp do chủng virus mới thuộc họ corona (nCoV) khởi phát từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc từ cuối tháng 12/2019, khiến 25 người chết và khoảng 800 trường hợp mắc bệnh trên toàn cầu tính tới sáng 24/1. Dịch đã xuất hiện ở Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Arab Saudi, Singapore và Việt Nam.

Giới chức y tế lo ngại tốc độ lây lan có thể gia tăng khi hàng trăm triệu người Trung Quốc đang di chuyển trong và ngoài nước nhân dịp nghỉ lễ Tết Nguyên đán, kéo dài từ ngày 24 đến 30/1.

Tuy nhiên, WHO cho biết vẫn "quá sớm" để coi đây là "tình trạng khẩn cấp y tế công cộng quốc tế". Khi tình trạng này được công bố, các nước sẽ phải tăng cường phản ứng quốc tế nhằm đối phó dịch.

Chính quyền thành phố Vũ Hán, nơi 11 triệu người sinh sống, đã đình chỉ hầu hết phương tiện giao thông vào hôm qua. Thành phố Hoàng Cương và Ngạc Châu thuộc tỉnh Hồ Bắc cũng phải phong tỏa vì dịch viêm phổi.

"Lịch sử y tế công cộng chưa từng có trường hợp phong tỏa tới 11 triệu người", Gauden Galea, đại diện của WHO tại Bắc Kinh, cho biết. Tuy nhiên, tổ chức chưa mở rộng khuyến cáo hạn chế di chuyển hoặc giao dịch.

Nguồn cơn của chủng virus mới được cho là từ động vật hoang dã trong chợ hải sản Huanan. Giới khoa học ban đầu phát hiện ADN của nCoV có thể do virus trong dơi bị đột biến trước khi lây sang người. Nhưng phân tích chi tiết hơn về trình tự của nCoV cho thấy loại virus này có thể đến từ rắn. Các triệu chứng bệnh bao gồm sốt, khó thở và ho. Hiện chưa có vắcxin cho loại virus có thể lây lan từ người sang người này.

Các nước có bệnh nhân nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán tính đến ngày 23/1. Bấm vào ảnh để xem đầy đủ.

Các nước có bệnh nhân nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán. Bấm vào ảnh để xem đầy đủ .

Ánh Ngọc (Theo Reuters )

Tranh cãi về việc phong tỏa Vũ Hán

Thành phố Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, nơi khởi phát dịch viêm phổi cấp do chủng virus mới thuộc họ corona (nCoV), bị phong tỏa từ hôm qua. 11 triệu dân ngừng tới các ga đường sắt và sân bay. Dịch vụ phà, tàu điện ngầm và xe buýt cũng dừng lại. Cảnh sát kiểm tra các phương tiện ra vào thành phố.

"Đó là quyết định vô cùng quyết liệt, nhưng không hiệu quả", bác sĩ người Canada Neil Rau, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm, đánh giá. "Biện pháp này không thực sự ngăn chặn được những loại virus dễ lây lan. Trong trường hợp virus không dễ lây, biện pháp này quá đà và gây ra sự bất tiện vô cùng lớn".

Cảnh sát đứng gác bên ngoài chợ hải sản Huanan, nơi phát hiện virus nCoV tại Vũ Hán, Trung Quốc hôm nay. Ảnh: AFP .

Ngoài Vũ Hán, 7 thành phố khác ở tỉnh Hồ Bắc cũng bị phong tỏa, bao gồm Hoàng Cương, Ngạc Châu, Xích Bích, Tiên Đào, Tiềm Giang, Chi Giang và Lợi Xuyên. Tại thủ đô Bắc Kinh, giới chức đã hủy hàng loạt sự kiện lớn dịp Tết Nguyên đán để "ngăn chặn và phòng ngừa dịch". Tử Cấm Thành cũng đóng cửa từ hôm nay để tránh lây lan bệnh.

Bác sĩ Rau cho rằng những biện pháp này có khả năng khiến người dân nghĩ mọi thứ tồi tệ hơn so với thực tế. "Không chỉ Vũ Hán, nó thậm chí sẽ gây hậu quả tiêu cực về kinh tế với ngành du lịch Trung Quốc", ông cho hay.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), virus nCoV đã lan sang nhiều quốc gia như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Singapore và Việt Nam. 25 người tử vong và hơn 830 ca nhiễm bệnh. WHO gọi đây là "tình trạng khẩn cấp ở Trung Quốc", nhưng vẫn chưa trở thành mối lo ngại toàn cầu .

Bác sĩ Isaac Bogoch, nhà nghiên cứu về bệnh truyền nhiễm và sức khỏe toàn cầu tại Viện Nghiên cứu Bệnh viện Đa khoa Toronto, cho biết lệnh phong tỏa tại Vũ Hán, thành phố 11 triệu dân ở miền trung Trung Quốc, là "chưa từng thấy".

"Tôi chưa từng biết tới lệnh cấm di chuyển nào được áp dụng trên quy mô dân số lớn đến vậy. Tôi không nghĩ biện pháp đó hiệu quả, nhưng ít nhất có thể làm chậm sự lây lan", Bogoch nhận định.

Chuyên gia này gợi nhắc đại dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) hồi năm 2002 - 2003, khởi phát từ Hong Kong và lan tới 37 quốc gia, cũng do một chủng virus thuộc họ corona. Để đối phó dịch bệnh, chính phủ Canada đã cách ly khoảng 25.000 cư dân trong khu vực Toronto mở rộng. Tuy nhiên, nỗ lực này cuối cùng gây lãng phí ngân sách và nhân lực bởi không phát hiện ca bệnh nào.

Biện pháp hạn chế di chuyển hoặc phong tỏa đã được áp dụng hàng thế kỷ nhằm ngăn chặn các dịch bệnh truyền nhiễm. Trong đợt bùng phát dịch Ebola ở Tây Phi hồi năm 2014, Sierra Leone áp lệnh phong tỏa toàn quốc trong ba ngày để đội ngũ y tế tới từng nhà tìm kiếm trường hợp nhiễm bệnh.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cách này cũng đạt hiệu quả cao. Hồi năm 2009, khi dịch cúm A/H1N1 xuất hiện, một số quốc gia áp Trung tâm dịch thuật lệnh hạn chế các chuyến bay đến và đi từ Mexico. Một nghiên cứu hai năm sau đó chỉ ra rằng nó chỉ giúp dịch bệnh lan sang các nước khác chậm hơn khoảng ba ngày.

"Những biện pháp hạn chế đó không giúp ngăn chặn dịch bệnh. Virus có khả năng lây lan thành quy mô đại dịch trong thời gian ngắn", các tác giả của nghiên cứu trên viết.

Trước đó, một nghiên cứu vào năm 2006 về các biện pháp ngăn chặn dịch cúm gia cầm H5N1 cũng kết luận "việc hạn chế di chuyển sau khi phát hiện dịch bệnh có khả năng trì hoãn quá trình lây lan một khoảng thời gian ngắn, nhưng không tác động tới số lượng ca nhiễm bệnh cuối cùng".

Mặc dù vậy, Jonathan Ball, giáo sư ngành virus học tại Đại học Nottingham, Anh, vẫn ủng hộ biện pháp phong tỏa. "Cho đến khi tình hình được làm rõ hơn, tôi nghĩ phong tỏa là cách đối phó hợp lý. Bất cứ động thái nào nhằm giới hạn di chuyển khi dịch bệnh diễn ra đều sẽ phát huy hiệu quả", Ball nói, nhưng lưu ý chính quyền nên đặt ra giới hạn thời gian với lệnh phong tỏa.

Các nước có bệnh nhân nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán tính đến ngày 23/1. Bấm vào ảnh để xem đầy đủ .

Ánh Ngọc (Theo CTV News, AP )

Manh mối phát hiện kẻ phóng hoả 5 người chết

Thông tin được đại tá Trang Viết Thanh (Trưởng Công an quận 9) báo cáo với trung tướng Lê Đông Phong (Giám đốc Công an TP HCM) và Phó chủ tịch UBND thành phố Ngô Minh Châu, chiều 23/1.

Lê Hữu Phước đang bị xem xét khởi tố về hành vi Giết người.

Phước tại cơ quan điều tra. Ảnh: Anh Minh.

Đại tá Thanh cho biết, khám nghiệm hiện trường là căn nhà cấp bốn của bà Huệ trong hẻm đường Đỗ Xuân Hợp (quận 9), cảnh sát ghi nhận nhiều đường điện bị hỏng, 2 bàn thờ cũng thắp đầy nhang, xe máy để ngang lối ra vào căn nhà... nên không loại trừ nguyên nhân hoả hoạn từ rò rỉ điện hay nhiên liệu.

Một hướng điều tra khác tập trung vào dấu hiệu tội phạm - tức là vụ cháy có chủ ý. Bà Huệ sống rất lâu ở đây cùng con cháu, thường xuyên mượn nợ. Gần đây có hai nhóm cho vay 5 triệu đồng và 20 triệu đồng nhiều lần đến nhà bà hăm doạ, tạt sơn, để gây sức ép đòi tiền.

Khi có kết quả giám định cho thấy mồi lửa có tác động từ bên ngoài vào trong căn nhà, lực lượng chức năng loại bỏ nguyên nhân tự gây cháy. Cơ quan điều tra nghiên cứu kỹ hơn về các mối quan hệ ngoài xã hội của các nạn nhân. Nhiều băng nhóm được theo dõi nhưng họ không có dấu hiệu bất thường, hoặc có thời gian ngoại phạm.

Đại tá Trang Viết Thanh. Ảnh: Quốc Thắng.

Hướng điều tra chuyển sang các mâu thuẫn khác của gia đình nạn nhân, trong đó từng xích mích với Nguyễn Hữu Phước. Gã đàn ông 38 tuổi này ở sát vách, phía sau nhà bà Huệ và nhiều lần gây gổ vì bị xe máy của gia đình nạn nhân chắn lối đi.

Trích xuất camera an ninh xung quanh khu vực, cảnh sát phát hiện hình ảnh bất thường của Phước trước và sau vụ hoả hoạn. Một người đàn ông mặc áo mưa chạy khỏi hiện trường Trung tâm dịch thuật vụ cháy có nhân dạng giống anh ta. Ngoài ra, Phước nói với mọi người rằng, có nghe tiếng nẹt pô, xe máy chạy rất nhanh trước khi xảy ra cháy nhưng thực tế không có.

Sau nhiều giờ làm việc với cơ quan điều tra, Phước thừa nhận là hung thủ phóng hoả đốt nhà bà Huệ, do thù tức chuyện gia đình bà cho khách đậu xe chiếm lối đi, khiến hắn ra vào khó khăn. Ngoài ra, căn nhà bà Huệ từng là của gia đình Phước, hắn muốn mua lại để mở rộng tiện nghi, giá trị nhà sẽ rất lớn.

Vì hai lý do này, Phước đề nghị bà Huệ bán nhà nhưng không được chấp thuận nên nảy sinh ý định đốt nhà bà này "để hù doạ". Rạng sáng 21/1, Phước mặc áo mưa vì biết xung quanh có nhiều nhà gắn camera, đốt nùi giẻ đã tẩm xăng, ném vào nơi để 4 xe máy - phía trước cửa nhà bà Huệ. Lửa bùng phát dữ dội, lan nhanh vào trong chặn lối thoát của cả gia đình đang say ngủ. Hậu quả là bà Huệ, con gái Lê Thị Tuyết Mai (44 tuổi); 2 con trai và con dâu của bà Huệ tử vong.

Ông Ngô Minh Châu tặng hoa lực lượng phá án. Ảnh: Quốc Thắng.

Đánh giá cao công tác phá nhanh vụ án đặc biệt nghiêm trọng, Phó chủ tịch thành phố Ngô Minh Châu đã khen thưởng Công an quận 9, Phòng cảnh sát Hình sự (PC02), Phòng kỹ thuật hình sự... và các lực lượng khác.

Quốc Thắng

Trung Quốc xây bệnh viện đối phó viêm phổi

Bệnh viện mới đang được xây dựng gần một khu phức hợp nghỉ mát, ban đầu dự định nhằm phục vụ các công nhân địa phương, nằm bên một hồ nước ở ngoại ô thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.

Nhân viên y tế đưa bệnh nhân vào bệnh viện Jinyintan ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc hôm 18/1. Ảnh: AFP .

Các máy móc xây dựng, bao gồm 35 máy đào và 10 máy ủi, được đưa tới công trường vào đêm qua. Mục tiêu đặt ra là bệnh viện mới sẵn sàng hoạt động vào ngày 27/1, nhằm đối phó dịch viêm phổi cấp do chủng virus mới thuộc họ corona (nCoV).

Dự án nhằm giải quyết sự thiếu hụt nguồn lực y tế hiện nay. Đây là tòa nhà tiền chế, được lắp dựng từ các cấu kiện thép, nên không những có thể hoàn thành nhanh chóng mà còn tiết kiệm chi phí.

Hồi năm 2003, Bắc Kinh cũng từng thực hiện dự án tương tự khi đại dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) bùng phát. Bệnh viện Xiaotangshan ở vùng ngoại ô phía bắc thủ đô được xây chỉ trong một tuần. Trong vòng hai tháng, cơ sở này giúp điều trị 1/7 số bệnh nhân SARS trên toàn quốc.

25 người chết và hơn 830 ca nhiễm bệnh do virus nCoV đã được phát hiện. Dịch khởi phát từ thành phố Vũ Hán ở miền trung Trung Quốc, nơi có 11 triệu dân sinh sống, sau đó lan sang các địa phương khác và nhiều quốc gia như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Singapore và Việt Nam.

Nguồn Trung tâm dịch thuật cơn của chủng virus mới được cho là từ động vật hoang dã trong chợ hải sản Huanan ở Vũ Hán. Các triệu chứng bệnh bao gồm sốt, khó thở và ho. Hiện chưa có vắcxin cho loại virus có thể lây lan từ người sang người này.

Ánh Ngọc (Theo Reuters )

Những công chúa châu Á bỏ hoàng gia

Vợ chồng Harry - Meghan hôm 8/1 khiến công chúng ngỡ ngàng khi thông báo rút khỏi các vị trí cấp cao trong Hoàng gia Anh, thành lập tổ chức từ thiện mới và trở nên "độc lập về tài chính". Điện Buckingham sau đó tuyên bố họ sẽ không còn mang danh hiệu Hoàng tử và Công nương, không tiếp tục tham gia hoạt động của hoàng gia, cũng không còn đại diện cho Nữ hoàng Elizabeth II khi tới các sự kiện.

Việc Harry và Meghan rút lui khỏi hoàng gia, hay còn được giới truyền thông gọi là "Megxit", được cho là xuất phát từ mong muốn có cuộc sống riêng tư hơn. Họ không phải những thành viên hoàng gia đầu tiên tỏ ra mệt mỏi vì "ánh hào quang" và sự soi xét của công chúng. Nhiều công chúa tại châu Á cũng chọn cuộc sống thường dân sau khi kết hôn với người bên ngoài hoàng tộc, đặc biệt ở Nhật Bản.

Công chúa Ayako , cháu họ Thái thượng hoàng Akihito, rời hoàng gia hồi năm 2018 sau khi kết hôn với Kei Moriya, nhân viên một công ty vận chuyển. Sau khi ký giấy đăng ký kết hôn, công chúa 29 tuổi đổi tên thành Ayako Moriya. Theo quy tắc, phụ nữ được gả vào hoàng gia Nhật sẽ trở thành thành viên hoàng tộc, nhưng nếu kết hôn với thường dân thì phải ra đi.

Vợ chồng Kei và Ayako Moriya trả lời phỏng vấn sau lễ cưới tại đền Meiji, Tokyo hồi tháng 10/2018. Ảnh: Reuters .

Ayako, người có bằng thạc sĩ về phúc lợi xã hội, quen biết chồng từ tháng 12/2017 qua sự giới thiệu của mẹ mình, công nương Takamado. Công nương gặp cha mẹ của Moriya khi tham gia hoạt động của một tổ chức phi chính phủ. Ngoài thích hoạt động phúc lợi xã hội, vợ chồng nhà Moriya đều thích trượt tuyết, đọc sách và du lịch.

Sau khi Ayako mất danh hiệu, quy mô hoàng gia Nhật thu hẹp còn 18 thành viên, khiến công chúng lo ngại về sự gia tăng gánh nặng trong việc thực hiện nhiệm vụ hoàng gia, đồng thời kêu gọi thay đổi quy tắc kế vị. Nhật Bản chỉ cho phép nam giới lên Ngai vàng Hoa cúc bất chấp hoàng gia chỉ có 4 người thừa kế nam.

Số thành viên dự kiến giảm xuống còn 17 trong năm nay, khi công chúa Mako , cháu gái lớn nhất của Thái thượng hoàng, cũng có kế hoạch kết hôn với luật sư Kei Komuro, bạn thời đại học của cô. Hai người quen nhau năm 2012 qua một người bạn trong tiệc giao lưu ở một nhà hàng tại quận Shibuya, Tokyo. Một năm sau, Komuro ngỏ lời yêu Mako.

Trước Ayako và Mako, nhiều công chúa Nhật Bản khác cũng chấp nhận mất danh hiệu khi kết hôn với thường dân. Hồi năm 2005, công chúa Nori , hiện 50 tuổi, con gái duy nhất của Thái thượng hoàng Akihito, kết hôn với nhà thiết kế đô thị Yoshiki Kuroda và từ bỏ mọi khoản trợ cấp từ nhà nước.

Tuy nhiên, chính phủ Nhật Bản vẫn quyết định cấp cho vợ chồng Kuroda khoản tiền 1,29 triệu USD. Sau khi kết hôn, công chúa Nori đổi tên thành Sayako Kuroda, phải đóng thuế và được quyền bỏ phiếu như những công dân khác.

Năm 1950, công chúa Taka , chị gái của Thái thượng hoàng, kết hôn với thường dân Toshimichi Takatsukasa và đổi tên thành Kazuko Takatsukasa. Chồng của bà xuất thân từ gia đình quý tộc, nhưng mất danh hiệu do cải cách pháp lý tại Nhật Bản sau chiến tranh.

16 năm sau, thi thể ông Takatsukasa được tìm thấy trong căn hộ của nhân tình, một chiêu đãi viên tại hộp đêm ở quận Ginza, Tokyo. Nguyên nhân tử vong là ngộ độc khí CO, dẫn đến suy đoán đây là một vụ tự tử kép. Ông Takatsukasa được cho là muốn cùng chết với nhân tình bởi không được quyền ly dị và tái hôn.

Công chúa Yori , em gái Taka, cũng tiếp bước người chị vào năm 1952 khi kết hôn với Takamasa Ikeda, một quý tộc bà gặp gỡ trong tiệc trà, sau đó đổi tên thành Atsuko Ikeda. Cặp vợ chồng chuyển tới sống tại tỉnh Okayama và xây dựng một doanh nghiệp chăn nuôi gia súc phát đạt. Năm 1988, bà thay chị gái Taka trở thành nữ tư tế của đền Ise.

Hoàng gia Thái Lan cũng từng trải qua tình huống tương tự, khi công chúa Ubolratana Rajakanya , con đầu lòng của cố vương Bhumibol Adulyadej và Thái hậu Sikirit, Trung tâm dịch thuật kết hôn với Peter Jensen, một người đàn ông Mỹ hồi năm 1972. Hai người quen nhau trong khoảng thời gian cùng theo học tại Viện Công nghệ Massachusetts.

Công chúa Ubolratana tại một cuộc họp báo ở Pháp năm 2008. Ảnh: Reuters .

Với lựa chọn đi theo tiếng gọi tình yêu, Ubolratana chấp nhận mất tước vị hoàng gia và sống cuộc đời "không theo khuôn mẫu truyền thống". Bà có ba người con với chồng, nhưng ly dị vào năm 1998. Sau khi trở về quê hương năm 2001, bà được sắc phong danh hiệu "Tunkramom Ying", nghĩa là "Con gái của Nữ hoàng nhiếp chính" và được các quan chức chính phủ Thái Lan coi là một thành viên hoàng gia.

Năm ngoái, Ubolratana khiến công chúng bất ngờ khi đăng ký làm ứng viên tranh cử thủ tướng cho đảng Thai Raksa Chart, liên quan đến đảng Pheu Thai do cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra sáng lập. Tuy nhiên, nỗ lực tham gia chính trị của bà bất thành khi Vua Maha Majiralongkorn ra lệnh ngăn chị gái tranh cử, bởi động thái này "đi ngược truyền thống, phong tục và văn hóa đất nước".

Ánh Ngọc (Theo SCMP )

Mỹ điều trị bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán bằng robot

Bệnh nhân mắc viêm phổi Vũ Hán đầu tiên của Mỹ là người đàn ông 30 tuổi. Người này được chuyển đến bệnh viện của tiểu bang Washington sau chuyến đi đến Trung Quốc. Các bác sĩ đã dùng robot để chăm sóc, điều trị cho bệnh nhân. Đây là một trong nhiều cách để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh.

Mỹ thông tin về trường hợp nhiễm viêm phổi Vũ Hán đầu tiên. Ảnh: Carla K Johnson.

Bác sĩ George Diaz, trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Vùng Providence Everett, nói với Guardian rằng bệnh nhân đang trong tình trạng ổn định, nhưng không đưa ra thời gian chính thức về việc người này có thể xuất viện.

Diaz cho biết anh đã ngồi bên ngoài cửa sổ phòng của bệnh nhân để vận hành robot. Bệnh nhân cũng được thoải mái di chuyển trong phòng bệnh đặc biệt được cánh ly. Theo Diaz, đây là lần đầu tiên trung tâm y tế Everett tiếp nhận một bệnh nhân mang mầm Trung tâm dịch thuật bệnh đặc biệt. Bệnh viện và nhân viên đã chuẩn bị cho khả năng này từ năm 2015, khi bệnh viện để đối phó với dịch Ebola ở Tây Phi.

Bệnh viện có hai phòng đặc biệt, nhưng họ đang lên kế hoạch chuẩn bị ít nhất 10 phòng, nếu cần. Từ khi tiếp nhận bệnh nhân đầu tiên ở tiểu bang Washington, tất cả các cơ sở này đã kích hoạt một công cụ sàng lọc virus và phòng bệnh đặc biệt.

Khương Nha (theo The Guardian )

Viêm phổi Vũ Hán - bài kiểm tra với ông Tập

"SARS buộc cả nước phải chú ý đến cuộc sống của người dân", ông nói trong dịp kỷ niệm 10 năm khủng hoảng SARS nổ ra năm 2003. "Chúng ta đã đạt được tiến bộ lớn, nhưng bước chân của chúng ta vẫn rất chậm, đặc biệt là về mặt y tế".

Khi dịch viêm phổi Vũ Hán đang lan rộng khắp Trung Quốc và toàn cầu khiến 25 người tử vong, Trung Quốc đang phải đối mặt với bài kiểm tra về việc họ đã thay đổi thế nào kể từ năm 2003, cả về khả năng phản ứng của hệ thống y tế, lẫn cách chính phủ trung ương xử lý khủng hoảng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Macau tháng 12/2019. Ảnh: Reuters .

Phát biểu trong tuần này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình yêu cầu "dốc hết sức" để ngăn chặn sự lây lan của virus và điều trị cho những người nhiễm bệnh. Ông dường như muốn phát đi thông điệp rõ ràng: những sai lầm từ thời khủng hoảng SARS (Hội chứng hô hấp cấp tính nặng) sẽ không lặp lại.

Viêm phổi Vũ Hán là cuộc khủng hoảng mới nhất ông Tập đối mặt, khi ông còn đang "đau đầu" với nhiều vấn đề như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, biểu tình ở Hong Kong và vấn đề Đài Loan.

Ông Tập là lãnh đạo Trung Quốc tập trung nhiều quyền lực nhất vào tay mình kể từ thời Mao Trạch Đông. Mặc dù việc này mang lại cho ông sự kiểm soát to lớn, điều đó cũng có nghĩa mọi cuộc khủng hoảng là bài kiểm tra về khả năng lãnh đạo của ông.

Sau khi ông Tập đưa ra lời hiệu triệu, các nỗ lực kiểm soát virus đã được đẩy mạnh trên toàn quốc. Các cơ quan y tế yêu cầu phản ứng ở mức cao nhất, vốn thường được sử dụng để xử lý dịch hạch hoặc dịch tả. Ngày 23/1, thành phố Vũ Hán với 11 triệu dân ở miền trung Trung Quốc, nơi khởi phát dịch, đã bị phong tỏa , các phương tiện công cộng bị cấm rời thành phố.

Dịch viêm phổi có thể là cơ hội của Trung Quốc để xua đi bóng ma SARS. Tuy nhiên, nó cũng có thể phơi bày rằng sau 17 năm, các lỗ hổng cơ bản vẫn tồn tại khi xử lý khủng hoảng và tình trạng này có thể dẫn đến nguy hiểm lớn hơn nhiều trong tương lai.

Trường hợp nhiễm SARS đầu tiên được xác định ở miền nam Trung Quốc vào tháng 11/2002. 8.000 người sau đó mắc bệnh trên toàn thế giới, phần lớn ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, ngay cả khi căn bệnh lây lan rộng khắp tỉnh Quảng Đông, truyền thông Trung Quốc bị kiểm duyệt, bệnh nhân và người nhà bị ngăn nói về căn bệnh. Các quan chức hạ thấp mức nghiêm trọng của vấn đề vì không muốn gây tổn hại đến kinh tế và "ổn định xã hội" - những thước đo quan trọng để họ được thăng chức.

Cho đến khi Tưởng Ngạn Vĩnh, bác sĩ quân đội Trung Quốc về hưu, vạch trần việc che đậy này vào đầu năm 2003, phần lớn Trung Quốc và phần còn lại của thế giới mới nhận thức được mối nguy hiểm thực sự. Nhưng khi đó SARS đã lan rộng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố virus là "mối đe dọa toàn cầu" và những nỗ lực ngăn chặn lây lan được thúc đẩy trên toàn thế giới.

Trong những tháng sau đó, chính phủ Trung Quốc chính thức xin lỗi vì báo cáo chậm về dịch bệnh và bộ trưởng y tế nước này cùng thị trưởng Bắc Kinh bị cách chức.

Trong khủng hoảng hiện tại , Trung Quốc trên bề nổi có vẻ xử lý tốt hơn rất nhiều so với thời SARS. Giới chức ở Vũ Hán đã cảnh báo công chúng về loại virus mới vào giữa tháng 12, ngay sau khi các trường hợp đầu tiên được xác định. Tuyên bố của ông Tập 4 tuần sau đó thúc đẩy mạnh mẽ phản ứng của các địa phương và mức độ nguy hiểm của dịch bệnh được công khai.

Tuy nhiên, còn có một vấn đề ẩn đằng sau. Trung Quốc có câu thành ngữ "trời cao, hoàng đế ở xa". Mặc dù quyền lực tập trung vào chính quyền trung ương, chính quyền địa phương không phải lúc nào cũng hành động như Bắc Kinh muốn. Các yêu cầu từ trung ương như xử lý tham nhũng, hạn chế ô nhiễm hay tăng tính minh bạch không phải lúc nào cũng được các tỉnh thành thực hiện nghiêm túc.

Có nhiều dấu hiệu cho thấy các quan chức ở Vũ Hán đã hạ thấp nguy cơ của virus trong vài tuần, gây chậm trễ trong việc ngăn chặn lây lan. Mặc dù trường hợp đầu tiên được phát hiện vào ngày 8/12, phải đến ngày 14/1, các quan chức ở Vũ Hán mới đưa ra biện pháp kiểm tra tại nơi công cộng để phát hiện người nhiễm bệnh. Giữa khủng hoảng, một cuộc họp đảng lớn của tỉnh Hồ Bắc vẫn được tổ chức ở Vũ Hán và hơn 40.000 gia đình được mời tham dự một bữa tiệc trong nỗ lực lập kỷ lục thế giới.

Phát biểu với truyền thông nhà nước, các quan chức Vũ Hán nói rằng loại virus này khó có thể lây từ người sang người. Các quan chức trung ương ban đầu lặp lại đánh giá này: Vương Nghiễm Phát, người đứng đầu nhóm các nhà nghiên cứu được Bắc Kinh cử đi điều tra tình hình, ngày 11/1 nói rằng dịch bệnh đã được kiểm soát. Tuy nhiên, chính ông sau đó bị chẩn đoán nhiễm virus.

Chính quyền Vũ Hán cũng cố gắng kiểm soát thảo luận về virus. Truyền thông nhà nước đưa tin cảnh sát bắt 8 người vào đầu tháng một vì phát tán "tin đồn" rằng virus có liên quan đến SARS. Cơ quan y tế sau đó xác nhận cả hai căn bệnh đều do virus thuộc chủng corona gây ra.

Ngay cả khi các nhà nghiên cứu ở Anh ước tính dịch bệnh lây lan có thể ảnh hưởng ít nhất 1.700 người, không có trường hợp mới nào được báo cáo ở Vũ Hán, mặc dù các ca nhiễm được phát hiện ở quốc gia khác. "Virus chỉ ảnh hưởng đến du khách nước ngoài thôi à?", một người hỏi một cách mỉa mai trên mạng xã hội.

Chỉ đến khi các thanh tra từ Bắc Kinh đánh giá tình hình thì báo động đúng mức mới được đưa. Trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước CCTV, Chung Nam Sơn xác nhận bệnh "lây truyền từ người sang người" và cảnh báo tỷ lệ lây nhiễm rất cao.

Các nước có bệnh nhân nhiễm virus viêm phổi Vũ Hán. Bấm vào ảnh để xem đầy đủ .

Phát biểu với truyền thông nhà nước trong tuần này, Thị trưởng Vũ Hán Chu Tiên Vượng thừa nhận cảnh báo của thành phố "không đủ".

Dù vấn đề này là do sự quan liêu hay che đậy có động cơ chính trị, sự chậm trễ đến vào thời điểm không thể tệ hơn: mùa "xuân vận" đang diễn ra, hàng trăm triệu người di chuyển khắp đất nước, chen chúc nhau trên các chuyến tàu, xe khách và máy bay để về quê vào dịp Tết.

Lệnh phong tỏa Vũ Hán không được đưa ra cho đến ngày 23/1, tức 29 Tết. Một người phụ nữ được chẩn đoán nhiễm virus ở Hàn Quốc cho biết cô từng đi khám ở Vũ Hán nhưng được cho ra về và được rời Trung Quốc.

Việc kiểm duyệt báo chí và internet ở Trung Quốc khiến thông tin được lan truyền chậm trễ, người dân chỉ có thể dựa vào các nguồn tin chính thức với hy vọng các quan chức sẽ công khai minh bạch.

Khi ông Tập ra tuyên bố "dốc toàn lực", động thái này được coi như "bật đèn xanh" để truyền thông Trung Quốc đưa tin về virus Trung tâm dịch thuật Vũ Hán. Các phóng viên nhanh chóng đến ổ dịch, Caixin và Beijing News đưa ra những bài viết chuyên sâu, một số trong đó phơi bày cách xử lý yếu kém của chính quyền địa phương. Viết trên WeChat từ Vũ Hán, phóng viên Caixin Gao Yu so sánh tình hình hiện giờ với khủng hoảng SARS, nói rằng "sự thiếu minh bạch, giám sát công khai và sự thật đã gây ra thiệt hại lớn cho an toàn công cộng".

Sau khủng hoảng SARS, Trung Quốc đã học được bài học là phải cởi mở, minh bạch về thông tin. Tuy nhiên, các chính sách của ông Tập như quyền lực tập trung vào chính quyền trung ương, kiểm duyệt thông tin và chiến dịch chống tham nhũng quyết liệt đã khiến nhiều địa phương e sợ khiến Bắc Kinh tức giận nên không dám công khai các thông tin tiêu cực.

Giống như câu thành ngữ, ông Tập "ở xa" chính quyền địa phương và không thể nhanh chóng nắm được thông tin. "Dịch bệnh Vũ Hán cho thấy chuyện gì xảy ra khi nước này phải dựa vào những thông tin bị cắt gọt, được từ từ báo cáo lên lãnh đạo cấp cao thì các biện pháp xử lý thỏa đáng mới được thực hiện", James Griffiths, nhà bình luận của CNN viết.

Phương Vũ (Theo CNN )

Tục đón năm mới trên thế giới

Trang Hostel World liệt kê 8 truyền thống đón giao thừa được đánh giá là "kỳ lạ" nhất thế giới.

Tây Ban Nha

Vào giao thừa, người dân Tây Ban Nha thường có truyền thống ăn nho mừng năm mới. Khi tiếng chuông nhà thờ đồng loạt điểm 12 tiếng báo hiệu năm mới đến, người dân sẽ vội vàng nhai 12 quả nho. Mỗi quả nho phải ăn hết sau một tiếng chuông. Người dân tin rằng nếu sau 12 tiếng chuông, ai chưa ăn hết 12 quả nho sẽ có một năm xui xẻo và ngược lại.

Nhiều người thắc mắc tại sao người Tây Ban Nha lại ăn nho, thay vì loại quả khác. Phương án thuyết phục đuọc nhiều người nhất vì nho nhỏ, nên mọi người có thể kịp ăn hết một quả trong khoảng thời gian đồng hồ điểm một tiếng. Ảnh: Expatica.

Scotland

Với người dân Scotland, họ tin rằng may mắn của bản thân sẽ do người khác đem lại trong năm mới. Do đó, trong đêm giao thừa, mọi người sẽ tới nhà nhau kèm theo rượu, bánh mì nho khô và một mẩu than củi đen. Người xông đất sẽ là những chàng trai trẻ. Họ tin rằng nếu làm thế, cả năm sẽ gặp nhiều may mắn.

Czech

Người dân Czech có truyền thống cắt táo trong đêm giao thừa. Quả táo sẽ được bổ ngang, và nếu lõi của nó hình sao 5 cánh, người bổ sẽ có một năm may mắn, giàu có, mạnh khỏe. Nếu lõi của quả táo hình chữ thập, người dân sẽ coi đó là vận rủi. Truyền thống cắt táo cũng được người dân thực hiện vào đêm Giáng sinh.

Hy Lạp

Vào đêm giao thừa, người dân thường có thói quen chơi bài hoặc xúc xắc. Họ hy vọng rằng hạnh phúc, may Trung tâm dịch thuật mắn trong năm mới sẽ đến với những người chiến thắng.

Italy

Người Italy có truyền thống mặc đồ lót đỏ - tượng trưng cho sự may mắn trong đêm giao thừa và năm mới. Do đó, sau dịp Giáng sinh, đồ lót đỏ được bày bán với số lượng lớn ở khắp đất nước, phục vụ nhu cầu mua sắm của người dân.

Argentina

Người dân Buenos Aires có một cách chào đón năm mới khác lạ: vào ngày cuối cùng của năm cũ, họ sẽ xé những giấy tờ, tài liệu không dùng đến. Điều này tượng trưng cho việc để lại quá khứ sau lưng. Vào giữa trưa, mọi người sẽ ném những mẩu giấy vụn đó từ trên cửa sổ xuống, khắp thành phố như được bao trùm trong một cơn mưa hoa giấy.

Brazil

Cũng có truyền thống mặc đồ lót trong ngày đầu năm, nhưng người dân Brazil lại chọn màu trắng - tượng trưng cho sự ngây thơ, thuần khiết, trong sáng. Ở một số khu vực, người dân cũng đặt nến trên cát dọc bãi biển. Họ tin rằng điều này sẽ mang đến tiền bạc, hòa bình và tình yêu trong tương lai.

Nhật Bản

Theo truyền thống, người Nhật thường có thói quen ăn bánh mochi trong năm mới với mong ước trường thọ, hạnh phúc trong cuộc sống. Tuy nhiên, từng có nhiều người Nhật đã chết vì bị nghẹn khi ăn loại bánh này.

Anh Minh (Theo Hostel World )

Liverpool nâng mạch bất bại lên 40 trận

Bàn thắng: Henderson 8’, Firmino 84’ - Jimenez 51’.

Firmino (áo đỏ) xoay sở giữa vòng vây hàng thủ Wolves. Ảnh: Reuters.

Lần thứ tư trong vòng hơn một tháng, Roberto Firmino sắm vai người hùng, mang chiến thắng về cho Liverpool. Ba lần trước, tiền đạo người Brazil nổ súng trước Monterrey rồi Flamengo (cùng ở Club World Cup), và lần gần nhất là trước Tottenham cách đây hai tuần. Chân sút 28 tuổi mới ghi 10 bàn cho Liverpool từ đầu mùa, tính trên mọi đấu trường, nhưng một nửa số đó mang trực tiếp chiến thắng về cho "Lữ đoàn đỏ".

Tối 23/1, Firmino tiếp tục sắm vai thần tài. Trong ngày Sadio Mane rời sân sớm vì chấn thương, còn Mohamed Salah phung phí cơ hội (chỉ ghi hai bàn trong tám trận gần nhất), cựu tiền đạo Hoffenheim nối dài mạch thắng cho Liverpool, đồng thời tái lập khoảng cách 16 điểm với đội nhì bảng Man City. Thầy trò Jurgen Klopp còn nguyên cơ hội vô địch sớm sáu vòng và đi vào lịch sử Ngoại hạng Anh.

Henderson (số 14) đánh đầu mở tỷ số cho Liverpool ngay phút thứ tám. Ảnh: LFC.

Liverpool thắng Wolves theo một kịch bản họ thường làm mùa này. Chủ sân Anfield không có thế trận nhỉnh hơn, thậm chí nhiều lúc bị đối phương dồn ép, nhưng bản lĩnh cộng một chút may mắn giúp đội bóng áo đỏ có trận thắng thứ 22 ở Ngoại hạng Anh từ đầu mùa.

Ngay phút thứ tám, đội trưởng Jordan Henderson đưa Liverpool vượt lên bằng cú đánh đầu chính xác, sau quả phạt góc của Trent Alexander-Arnold. Nhưng Wolves, đội vừa ngắt mạch không thắng ở mốc năm trận, không phải đối thủ dễ chơi. Ba phút sau bàn thua, Matt Doherty phá bẫy việt vị và có cơ hội đánh đầu gần với pha bóng trước đấy của Henderson, nhưng lại đưa bóng ra ngoài. Cuối hiệp một, Raul Jimenez có liền hai cơ hội nguy hiểm, nhưng đều không thắng được hậu vệ Liverpool chơi lăn xả.

Về phía Liverpool, chấn thương phút 33 của Mane khiến đội khách mất sự liền lạc khi phản công. Có tiền đạo người Senegal, Salah có thể thoải mái di chuyển rồi nhận bóng như ở phút 19, nhưng sau khi Mane rời sân, tiền đạo người Ai Cập hầu như phải "tự làm tự ăn". Anh hết đột phá rồi sút cận chân đầu hiệp hai, rồi xoay sở trước sự vây hãm của số đông hậu vệ Wolves lúc giữa hiệp, nhưng đều không tìm thấy bàn thắng.

Mane buồn bã sau khi bị đau và phải rời sân. Ảnh: Reuters.

Chấn thương của Mane giúp Takumi Minamino có màn ra mắt Ngoại hạng Anh. Dù vậy, đóng góp của tiền đạo người Nhật Bản không thật rõ ràng. Với hai lần chạm bóng trong cấm địa Wolves, một cú sút, hai nỗ lực qua người, và chỉ bảy lần chuyền bóng hướng lên trên, Minamino bị đẩy ra quá xa khu vực yêu thích của anh ở xung quanh cấm địa đối thủ.

Không thể tạo ra sức ép khi phản Trung tâm dịch thuật công, Liverpool bị gỡ hòa sáu phút sau giờ nghỉ. Adama Traore dốc bóng và tạt như đặt cho Jimenez đánh đầu cận thành. Pha làm bàn của tiền đạo người Mexico giúp Wolves tự tin chơi đôi công trong phần lớn thời gian hiệp hai, trước khi Firmino tái lập lợi dẫn cho đội khách.

Phút bù giờ thứ hai, Wolves tưởng như giữ lại được một điểm khi Jimenez chuyền bóng cho cầu thủ vào thay người Diogo Jota ở vị trí không bị kèm trong cấm địa. Tuy nhiên, cú sút cận chân của tiền đạo người Bồ Đào Nha vọt xà. Xung quanh, cầu thủ Wolves tiếc nuối ôm đầu khi bỏ mất thời cơ nhảy lên vị trí thứ năm Man Utd đang nắm giữ.

Đội hình thi đấu

Wolves: Patricio, Dendoncker, Coady, Saiss, Moutinho (Gibbs-White 87'), Neves, Castro, Doherty, Neto (Jota 77'), Jimenez, Traore.

Dự bị không sử dụng: Boly, Ashley-Seal, Kilman, Ruddy, Giles.

Liverpool: Alisson, Alexander-Arnold, Gomez, Van Dijk, Robertson, Henderson, Oxlade-Chamberlain (Fabinho 70'), Wijnaldum, Salah (Origi 85'), Mane (Minamino 33'), Firmino.

Dự bị không sử dụng: Matip, Adrian, Williams, Jones.

Thắng Nguyễn

U23 Châu Á 2020

Niềm vui không thuê được giúp việc Tết

Suốt tuần qua, chị Nguyễn Thị Hồng Hoa, 35 tuổi, ở Mỹ Đình, quận Nam Từ Liêm "tấn công" khắp các hội, nhóm trên mạng xã hội tìm người giúp việc, nhưng không được. "Mẹ tôi khó tính, người giúp việc nào cũng chỉ được một hai bữa là cho nghỉ. Mãi tôi mới tìm được người ưng ý, hứa ở Tết. Đột nhiên, cô ấy bảo con gái ở xa về, nên 29 sẽ về quê", chị kể. Bà Minh, 72 tuổi (mẹ Hoa), đang bó bột tay phải, có ba con gái, đều ở riêng sau khi lập gia đình.

Không thuê được người, chị gái Hoa mở cuộc họp, phân công trực Tết nhà ngoại. Ngày 30 Tết, em gái Hoa sẽ về nhà mẹ làm cỗ, cúng giao thừa và ở cùng bà đến trưa ngày mùng một. Chiều cùng ngày, cô chị cả sẽ đến lo cơm nước, thắp hương, ở hết mùng hai. Sáng mùng ba, vợ chồng Hoa cùng hai con nhỏ từ quê nội ở Nam Định, về nhà mẹ làm cơm hóa vàng.

Khi chị em Hoa thông báo kế hoạch, bà Minh cười nói: "Thế là sau chục năm, giao thừa này mẹ không phải ở một mình". Nhìn bà lúi cúi chuẩn bị từng bao lì xì các cháu đêm giao thừa và phấn khởi ra mặt, ba cô con gái vừa áy náy, vừa thương bà.

Ba chị em đều làm ở Hà Nội, nên thường xuyên sang nhà mẹ. Những Tết trước, gia đình nhà chị và em Hoa về vào sáng mùng một, làm cỗ. Sau đó, họ đi du lịch còn Hoa phải mùng 4 mới lên chúc Tết mẹ.

"Chúng tôi quên mất việc giao thừa mẹ phải ở một mình hoặc lủi thủi với người giúp việc, trong khi đó là ngày đoàn viên", giọng Hoa xúc động. Ba cô con gái tính từ năm nay, có giúp việc hay không, thời gian eo hẹp thế nào, vẫn chia nhau về đón giao thừa với mẹ.

Giá dịch vụ giúp việc từ 120 nghìn đồng/giờ - 150 nghìn đồng/giờ, khiến nhiều gia đình căng thẳng vì không thuê được người. Ảnh: Phạm Nga.

Giá thuê giúp việc ngày Tết tăng gấp đôi, gấp 3 ngày thường do nhu cầu tăng cao. Ảnh: Phạm Nga.

Gia đình chị Nguyễn Thị Trinh, 29 tuổi, ở Đê La Thành, Đống Đa hai năm nay cũng phải phân công nhau làm việc nhà do bà Hồng, mẹ Trinh không tuyển được người giúp việc.

"Nhà 5 tầng, nên lau dọn rất mệt. Người giúp việc mẹ tôi ưng thì lại không muốn leo tầng", chị Trinh nói. Gia đình bốn người sẽ tự dọn dẹp phòng riêng của mình. Khu sinh hoạt chung chia theo đầu người. "Lúc đầu tôi cảm thấy rất khó chịu vì có mấy ngày nghỉ lại phải dọn dẹp. Nhìn 'bãi chiến trường' mà tôi phát sợ", chị Trinh than phiền.

Nhưng khi làm việc nhà, Trinh thấy gần gũi với bố mẹ và anh trai. Nhà ít người, ai cũng bận rộn, nên gia đình cô hiếm khi có bữa cơm chung. Cả tuần Trinh chỉ nói chuyện với bố mẹ vài lần, vì cứ về nhà lại lên phòng riêng. Bao năm qua, Tết chỉ khác ngày thường là được nghỉ dài hơi.

"Không có giúp việc, ngày 30 Tết không khí khẩn trương, mọi người chạy tới chạy lui dọn dẹp. Bao năm qua, tổ ấm bị bỏ quên, nay được vun vén lại", cô kể. Tự tay lau từng bậc cầu thang, từng bức tượng trong phòng khách, lật lại những cuốn album cũ của gia đình, cô thấy gắn kết với nơi mình đang sống hơn.

Ngày 25 Tết năm ngoái, đang bận bịu với công việc cuối năm, đột nhiên, người phụ trách chăm con cho chị Bùi Thị Bích Phương, 36 tuổi, quận Tây Hồ đột ngột xin nghỉ việc. Lên mạng tìm người, chị Phương "phát khùng" vì đòi hỏi của các ứng cử viên.

"Chỉ làm có hơn chục ngày, mà họ yêu cầu lương 800 nghìn đồng mỗi ngày, kèm thưởng. Người không đòi thưởng thì hét lương một triệu đồng một ngày", Phương bức xúc.

"Lúc tôi nấu ăn, rửa bát thì chồng chơi với con. Thay vì đi thể dục mỗi sáng, anh lau nhà, lấy quần áo trong máy giặt ra phơi giúp tôi. Lâu nay cứ nghĩ chồng vô tâm, nhưng giờ thì tôi biết, anh ít có cơ hội thể hiện", chị nói.

Ngày giáp Tết, chị phải nhờ mẹ đẻ lên chăm sóc hai con. Nghĩ đến cảnh cửa nhà bừa bộn, sắm sửa cỗ bàn, cơm nước cho hai đứa con mới 2 tuổi và 5 tuổi, chị phát hoảng. Thay vì mua từng món đồ, Phương lên mạng mua online, dành thời gian dọn dẹp. Chồng chị lâu nay không bận tâm Trung tâm dịch thuật đến việc nhà, thấy vợ vất vả, cũng xắn tay hỗ trợ. Không khí gia đình vì thế cũng bất ngờ trở nên ấm áp, vui vẻ thực sự - điều mà lâu nay mọi người gần như quên mất vì sự hối hả của công việc.

Có ba con, 7 tuổi, 4 tuổi và 2 tuổi, chồng bận rộn với vai trò giám đốc doanh nghiệp hơn 200 nhân viên, nhưng chị Diệu Hương, sống ở phố Trần Duy Hưng, Cầu Giấy , chưa từng thuê giúp việc. Trước đây, là chủ một cửa hàng văn phòng phẩm, nhưng có con thứ ba, chị nghỉ việc tạm thời.

Chị Hương là người nấu nướng những món ăn ngon, còn chồng chị sẽ tắm, hướng dẫn các con ăn, sau đó rửa bát, lau nhà. Ảnh: Nhân vật cung cấp.

"Tôi muốn tự tay chăm sóc các con, vun vén cho ngôi nhà của gia đình mình. Hơn nữa, vợ chồng tôi xác định, cùng nhau làm việc nhà sẽ giúp gắn kết tình cảm gia đình, rèn cho các con tính tự lập", Hương nói.

Hàng ngày, nếu không gặp gỡ đối tác, anh Linh, chồng chị thường về nhà trước 7 giờ tối, tắm cho ba cậu con trai. Chị Hương nấu ăn, chồng sẽ rửa bát, phơi đồ. Các con của họ cũng tự cất đồ chơi sau khi chơi xong. Cậu con trai lớn đã biết giúp mẹ làm rau, gấp quần áo, hướng dẫn các em chơi.

"Chúng tôi không đợi đến hết năm mới dọn nhà, mà luôn giữ sạch sẽ. Vì vậy, những ngày giáp Tết, vệ sinh nhà cửa, chưa bao giờ khiến tôi vất vả", chị vui vẻ nói.

Phạm Nga

Làm gì để ngừa viêm phổi Vũ Hán?

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, cho biết virus corona suy yếu khi nhiệt độ trên 20 độ C, nhất là trên 25 độ và điều kiện độ ẩm cao. Nếu độ ẩm cao, thông khí tốt sẽ hạn chế được lây lan.

Theo bác sĩ Khanh, khẩu trang phẫu thuật 3 lớp sẽ giúp ngăn được chất tiết có chứa virus. Theo kinh nghiệm chống đại dịch SARS tại Việt Nam và kinh nghiệm từ các cơ sở y tế ở Hàn Quốc, đóng cửa kín và để nhiệt độ phòng quá lạnh sẽ dễ khiến virus lây lan nhanh. Người dân nên mở cửa nhà, giữ nhà cửa thông thoáng, nhiệt độ phòng trên 25 độ để ngăn ngừa dịch bệnh tấn công.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, khuyên người dân cần tuân thủ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, mang khẩu trang và tự cách ly khi có biểu hiện hô hấp... Hạn chế tiếp xúc gần với các trang trại nuôi động vật hoặc động vật hoang dã.

Bác sĩ khuyến cáo những người trở về từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc hoặc có tiếp xúc gần với người mắc bệnh viêm phổi tại thành phố Vũ Hán trong vòng 14 ngày nếu có dấu hiệu sốt, ho, khó thở, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám, điều trị kịp thời.

Bệnh viện Chợ Rẫy cách ly hai bệnh nhân từ Vũ Hán, Trung Quốc dương tính với virus nCoV

Bệnh viện Chợ Rẫy khu cách ly hai bệnh nhân từ Vũ Hán dương tính với virus nCoV. Ảnh: D.T

Bộ Y tế Việt Nam sáng 24/1 đã công bố hai số điện thoại "nóng" thông tin bệnh viêm phổi cấp do virus nCoV 0989671115, 0963851919. Bộ khuyến cáo người dân liên hệ đến Cục Y tế dự phòng hoặc cơ quan y tế gần nhất, nếu nghi ngờ viêm phổi hoặc bị viêm phổi.

Theo Hướng dẫn tạm thời giám sát và chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona nCoV của Bộ Y tế, người có các triệu chứng viêm đường hô hấp hoặc nghi ngờ mắc bệnh như sốt, ho, khó thở không nên đi du lịch hoặc đến nơi tập trung đông người. Người chăm sóc bệnh nhân phải thực hiện các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang, kính mắt, gắng tay, mũ áo... rửa tay với xà phòng sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân.

Những người tiếp xúc gần người bệnh cần phải giám sát. Cụ thể là những người làm việc trong khoảng cách gần, hoặc cùng phòng làm việc với người bệnh; người ngồi cùng hàng hoặc trước sau hai hàng ghế (2 mét) trên cùng một chuyến xe, toa tàu, máy bay. Người sống trong cùng một gia đình với trường hợp xác định bệnh.

Đối với gia đình, cần phải vệ sinh thông khí, thông thoáng nhà ở, lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng chất tẩy rửa như xà phòng hoặc dung dịch khử khuẩn. Đặc biệt, các chất tiết đờm hô hấp của bệnh nhân phải được xử lý triệt để bằng dung dịch khử khuẩn có chứa 1,25 Clo hoạt tính...

Bệnh viêm phổi cấp tính khởi phát ở Vũ Hán ngày 31/12/2019 với 41 người nhập viện, sau đó lan nhanh nhiều thành phố khác và xuất hiện ở Thái Lan, Trung tâm dịch thuật Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ. Nguyên nhân gây bệnh là chủng virus thuộc họ Corona chưa từng được biết đến, được đặt tên là nCoV, gây bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp. Đến ngày 23/1, hơn 640 người Trung Quốc bị viêm phổi cấp, 17 người chết, 3 thành phố trong đó có Vũ Hán bị phong tỏa nội bất xuất ngoại bất nhập.

Tối 23/1, Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận 2 bệnh nhân người Vũ Hán, Trung Quốc dương tính với virus nCoV đang điều trị, là trường hợp đầu tiên viêm phổi ghi nhận tại Việt Nam.

Lê Phương

Thịt heo tăng giá trở lại ngày 30 Tết

Sáng 30 tháng Chạp, các quầy hàng thịt heo tươi sống tại chợ Hà Nội nườm nượp khách mua. Giá thịt bán vào ngày này đã tăng thêm 10.000-20.000 đồng mỗi kg tuỳ loại so với cách đó 2 ngày, nhưng theo các tiểu thương, hàng bán nhanh và chạy hơn.

Tới gần 9h, quầy thịt của anh Hoàng tại chợ Hà Đông (Hà Nội) đã vơi một nửa. Anh cho biết, giá thịt heo tăng vào ngày 23 tháng Chạp, sau đó giảm đôi chút và bắt đầu đắt lên cách đây 3 ngày. Giá thịt tăng nhưng sức mua không giảm vì nhu cầu tiêu dùng những ngày Tết.

"Thịt đắt vài giá nhưng vẫn đông người mua, buôn bán cũng dễ chịu hơn đợt trước", anh chia sẻ.

Mỗi kg sườn thăn heo loại ngon giá 200.000 đồng; tai heo 170.000 đồng, nạc thăn 160.000-70.000 đồng, thịt ba chỉ 160.000 đồng... So với cách đây một tuần, mỗi kg thịt heo đắt thêm 10.000-20.000 đồng một kg, riêng sườn heo tăng 30.000-40.000 đồng. Mức giá này tương đương cuối tháng 12/2019, và cao hơn cùng kỳ năm ngoái khoảng 45.000-60.000 đồng một kg.

Quầy thịt heo sáng 30 Tết tại một chợ ở Hà Nội. Ảnh : Anh Minh

Một quầy thịt heo sáng 30 Tết tại Hà Đông (Hà Nội). Ảnh : Anh Minh.

Đại diện Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương), giá thịt lợn heo ở thị trường trong nước bắt đầu tăng trở lại từ ngày 28 tháng Chạp, tăng 5-10% so với trước, do mặt bằng giá trước Tết đã ở mức cao. "Việc thịt heo tăng giá trở lại do quy luật thị trường khi nhu cầu mua sắm tăng mạnh, không có hiện tượng tăng giá đột biến, lợi dụng khan hiếm hàng giả tạo để thu lợi bất chính", Vụ thị trường trong nước cho biết.

Trong khi thịt heo tăng giá tại các chợ dân sinh, thì giá bán mặt hàng này lại được bình ổn tại các siêu thị. Tại hệ thống siêu thị Co.op mart, thịt heo CP vẫn giữ giá như hồi đầu tháng 1, cụ thể sườn thăn 196.000 đồng một kg, thịt đùi 154.000 đồng, nạc vai 170.000 đồng...

Ngoài ra, một số nhà cung cấp khác còn đưa ra chương trình khuyến mãi đến hết ngày 30 Tết, như thịt Meat Deli giảm 10% so với bảng giá niêm yết.

Thịt heo tăng giá cũng đẩy giá các mặt hàng thực phẩm chế biến đắt theo. Giá giò lụa loại ngon dao động 250.000-300.000 đồng một kg nhưng đều được các nhà hàng báo "cháy" hàng. Giò lụa loại thường 190.000-220.000 đồng một kg. Giò bò 280.000-300.000 đòng một kg. Bánh chưng dao động 50.000-70.000 đồng một chiếc...

Cùng với giá thịt heo, một số thực phẩm tươi sống khác như thịt bò, thịt gà cũng nhích giá thêm 5-15% vào những ngày giáp Tết Canh Tý. Tại các chợ dân sinh, gà mái giá 120.000 đồng một kg, tăng 20.000 đồng so với ngày thường; còn gà trống 140.000 đồng mỗi kg, tăng 30.000 đồng.

Thịt bò thăn loại 1 giá 300.000-350.000 đồng một kg; nạm bò 275.000 đồng một kg; bắp bò 350.000-380.000 đồng một kg.

Theo các tiểu thương giá thịt heo, thịt bò... còn giữ ở mức cao ngay sau Tết, nhưng sau đó có thể giảm. Bên cạnh đó, việc các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện ích mở cửa phục vụ người dân tới ngày 30 Tết và mở cửa trở lại phục vụ sau Tết Trung tâm dịch thuật sớm góp phần hạn chế tâm lý mua trữ hàng của người dân. Giá cả hàng hoá nhờ đó được dự báo "không biến động nhiều sau Tết".

Ngoài ra, để bình ổn thị trường thịt heo trong nước, nhà chức trách đã quyết định nhập khẩu thêm 100.000 tấn thịt heo trong quý I.

Anh Minh

Hai người viêm phổi Vũ Hán cách ly tại Bệnh viện Chợ Rẫy

Tối 23/1, đại diện Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận 2 bệnh nhân dương tính với virus nCoV là ông Li Ding sinh năm Trung tâm dịch thuật 1954 và con trai Li Zichao, sinh năm 1992. Hai cha con đã lây bệnh viêm phổi cấp cho nhau. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đã có mặt khẩn cấp tại Bệnh viện Chợ Rẫy trong đêm để chỉ đạo phòng chống bệnh lây lan.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Sang, Khoa Bệnh Nhiệt đới, cho biết ông Li Ding từ thành phố Vũ Hán (nơi khởi phát viêm phổi do nCoV) đến Hà Nội ngày 13/1, sau đó di chuyển vào Nha Trang. Người con của ông ở Long An từ 4 tháng trước, ra Nha Trang gặp bố, sau đó tiếp tục cùng đi TP HCM và Long An. Đến ngày 17/1 bố bắt đầu sốt và ngày 20/1 con có các triệu chứng tương tự. Hai cha con được đưa vào Bệnh viện Chợ Rẫy tối 22/1.

Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn mặc đồ bảo hộ vào phòng cách ly thăm 2 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy tối 23/1. Ảnh: Đ.H

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn mặc đồ bảo hộ chuẩn bị vào phòng cách ly thăm 2 bệnh nhân đang điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy tối 23/1. Ảnh: Đ.H.

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết trường hợp hai bố con bệnh nhân là bằng chứng xác thực về việc virus nCoV có thể lây từ người sang người.

"Đây là vấn đề lây nhiễm rất nghiêm trọng", Thứ trưởng Sơn nhấn mạnh.

Được điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế, hiện tình trạng 2 bệnh nhân ổn định, hạ sốt, ăn uống được.

Hai bệnh nhân đã di chuyển qua nhiều địa phương, bằng nhiều phương tiện máy bay, tàu hỏa, taxi, tiếp xúc với nhiều người nên khả năng lây lan bệnh rất có thể xảy ra.

Bệnh viện Chợ Rẫy thực hiện quy trình cách ly phòng chống dịch toàn viện. Tất cả trường hợp sốt nghi ngờ có liên quan đến virus nCoV tại khoa Khám bệnh và Cấp cứu đều phải lấy bệnh phẩm xét nghiệm.

Đại diện Viện Pasteur TP HCM cho biết kết quả xét nghiệm thường có sau 4-6 giờ, nên cần phải mở rộng diện tầm soát, không để dịch bệnh lây lan.

Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết viêm phổi

Bộ Y tế đã có Hướng dẫn tạm thời giám sát và chống bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới virus corona nCoV . Theo đó, người có các triệu chứng viêm đường hô hấp hoặc nghi ngờ mắc bệnh như sốt, ho, khó thở không nên đi du lịch hoặc đến nơi tập trung đông người. Người chăm sóc bệnh nhân phải thực hiện các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang, kính mắt, găng tay, mũ áo... rửa tay với xà phòng sau mỗi lần tiếp xúc với bệnh nhân.

Những người tiếp xúc gần người bệnh cần phải được giám sát. Cụ thể là những người làm việc trong khoảng cách gần, hoặc cùng phòng làm việc với người bệnh; người ngồi cùng hàng hoặc trước sau hai hàng ghế (2 mét) trên cùng một chuyến xe, toa tàu, máy bay. Người sống trong cùng một gia đình với trường hợp xác định bệnh.

Đối với gia đình, cần vệ sinh thông khí, thông thoáng nhà ở, lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng chất tẩy rửa như xà phòng hoặc dung dịch khử khuẩn. Đặc biệt, các chất tiết đờm hô hấp của bệnh nhân phải được xử lý triệt để bằng dung dịch khử khuẩn có chứa 1,25 Clo hoạt tính...

Hai số điện thoại "nóng" được Bộ Y tế công bố để thông tin về bệnh viêm phổi cấp do virus nCoV 0989671115, 0963851919. Bộ khuyến cáo người dân liên hệ đến Cục Y tế dự phòng hoặc cơ quan y tế gần nhất, nếu nghi ngờ viêm phổi hoặc bị viêm phổi.

Bệnh viêm phổi cấp tính khởi phát ở Vũ Hán ngày 31/12/2019 với 41 người nhập viện, sau đó lan nhanh nhiều thành phố khác và xuất hiện ở Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ. Nguyên nhân gây bệnh là chủng virus thuộc họ Corona chưa từng được biết đến, được đặt tên là nCoV, gây bệnh truyền nhiễm về đường hô hấp. Đến ngày 23/1, hơn 640 người Trung Quốc bị viêm phổi cấp, 17 người chết, 3 thành phố trong đó có Vũ Hán bị phong tỏa nội bất xuất ngoại bất nhập.

Lê Phương

Nhà hàng quanh Hồ Gươm kín chỗ VIP xem pháo hoa Giao thừa

Năm nay, nhiều nhà hàng, quán cà phê quanh Hồ Gươm tiếp tục bán chỗ ngồi xem pháo hôm đêm Giao thừa. Giá vé cũng tương đương năm ngoái, dao động từ 500.000 đến hơn 1,6 triệu đồng tuỳ vị trí và góc Trung tâm dịch thuật nhìn. Hầu hết đều bán vé đi kèm một đồ ăn hoặc đồ uống.

Pháo hoa tầm cao tại Hồ Gươm. Ảnh: Giang Huy

Tuy nhiên, một số cơ sở hiện hết chỗ ngồi ở ngoài trời, chỉ còn trong nhà với giá rẻ hơn. "Cả ba cơ sở của chúng tôi đều hết chỗ ngồi ngoài ban công với giá 1,65 triệu đồng. Hiện chỉ còn chỗ ngồi trong nhà ngắm pháo hoa qua cửa kính với giá gần 1,2 triệu đồng", nhân viên một nhà hàng trên phố Cầu Gỗ cho biết sáng nay (29 tháng Chạp).

Mức vé hơn 1,6 triệu đồng đã bao gồm một suất ăn và một ly rượu vang. Nhà hàng này cũng tính vé trẻ em cao dưới 1 m là 590.000 đồng.

Để đặt bàn, khách hàng có thể gọi điện và chuyển khoản thanh toán trước. Dù vậy, nhiều nhà hàng vẫn khuyên khách nên đến chọn bàn để xem góc nhìn thực tế và trực tiếp thanh toán để lấy vé luôn. Một vài nhà hàng bán vé hơn một triệu đồng cũng có chương trình văn nghệ chào năm mới để phục vụ khách trước khi xem pháo hoa.

Một số cơ sở khác ở khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục tầm nhìn hạn chế hơn cũng bán chỗ xem pháo nhưng giá rẻ hơn, chỉ khoảng 300.000 đến 600.000 đồng nhưng chỉ kèm một đồ uống như cà phê, bia...

Giao thừa Tết Canh Tý, Hà Nội sẽ bắn pháo tại 30 quận, huyện với 6 điểm bắn tầm cao và 24 điểm tầm thấp. Trong đó, 6 điểm pháo hoa tầm cao gồm: Khu vực hồ Gươm (Hoàn Kiếm); Vườn hoa Lạc Long Quân (quận Tây Hồ); Sân vận động Mỹ Đình (Nam Từ Liêm); Công viên Thống Nhất (Hai Bà Trưng); Hồ Văn Quán (Hà Đông); Thành cổ Sơn Tây (thị xã Sơn Tây).

Anh Tú

Người Sài Gòn quây quần gói bánh tét

Hàng năm gia đình ông Hồ Minh Quang (áo nâu, quận Phú Nhuận) đều gói bánh tét vào ngày 28 Tết. Đây là dịp để các thành viên trong nhà sum họp và gìn giữ nét đẹp văn hóa.

Ba ngày trước khi gói, gia đình ông phân công nhau ngâm gạo nếp, đậu xanh, rửa lá chuối... "Năm nào nhà tôi cũng gói khoảng 30 cái bánh tét kiểu miền Nam. Con cháu dù đi đâu xa thì ngày này cũng tề tựu về cùng nhau gói bánh", người đàn ông 42 tuổi nói.

Anh Iswaran Karuppiah (28 tuổi, con rể gia đình) năm đầu tiên ăn Tết ở Việt Nam, được giao việc đảo sơ gạo nếp qua chảo nóng. "Tôi rất háo hức khi được trải nghiệm ngày Tết ở đây. Gói bánh tết rất thú vị, món này chắc ngon lắm", chàng rể người Ấn Độ nói.

"Đậu xanh phải ngâm qua đêm cho nở rồi nấu chín, đánh nhuyễn cho thêm hành phi vào. Thịt ba rọi nên chọn miếng nhiều mỡ đem luộc chín và ướp với hành tiêu. Mỗi nhân thì chỉ 1,5 lòng đỏ hột vịt muối", bà Hồ Nhật Vân Nga (54 tuổi, chị ông Quang) chia sẻ cách làm nhân bánh tét.

Bà Hồ Nhật Thiên Nga (50 tuổi) cho biết, công đoạn khó nhất khi gói là gấp lá chuối để phần đầu bánh ra được hình vuông, tam giác.

Gia đình định cư bên Mỹ 20 năm nay nhưng dịp Tết năm nào bà cũng về nước. "Dù đi đâu xa, ngày Tết cũng phải về quê hương. Vui nhất là không khí quây quần gói bánh tét, cả nhà nói với nhau đủ thứ chuyện", bà Nga nói.

Bánh tét được cột bằng dây lát thay vị lạt tre như bánh chưng. Dây cột không được lỏng hay chặt quá và hai bánh tạo thành một chùm.

Hơn 10 tiếng luộc, những đòn bánh tét được ông Quang vớt ra lúc rạng sáng. "Bánh ngon là khi cắt ra nếp không bị nhão, đậu xanh không bị rơi ra. Bánh tét ăn với chút củ kiệu, dưa món thì đúng tuyệt hảo", ông Quang nói.

Tại quận 9, gia đình bà Đỗ Thị Thu (ngoài Trung tâm dịch thuật cùng bên trái, 57 tuổi) cũng tất bật gói hơn 300 bánh tét vừa để bán và ăn. "Tôi quê ở Đà Nẵng nên gói bánh theo kiểu miền Trung. Thường khoảng 25 Tết là cả nhà ngừng buôn bán để gói", bà Thu nói.

Bánh tét kiểu miền Trung thường không trộn gạo nếp với đậu phộng. Phần nhân cũng đậu xanh, thịt ba rọi nhưng không có trứng vịt muối.

"Vì gói số lượng lớn nên nhà tôi thường dùng dây nylon để buộc cho tiện. Mọi người phân công nhau vo gạo, làm nhân, gói bánh. Mỗi ngày chắc gói được gần trăm cái bánh tét", bà Thu cho biết.

Không có sân rộng nên nồi bánh tét của gia đình bà Thu phải luộc bên vệ đường. Những miếng tôn được che trước nồi để tránh ám khói xung quanh.

Minh Quân (23 tuổi, con bà Thu) thức đêm thêm củi, châm nước vào nồi bánh tét đỏ lửa. "Ngồi trông bánh khiến người lúc nào cũng toát mồ hôi nhưng ý nghĩa lắm, cả năm chỉ có một lần", Quân chia sẻ.

Quỳnh Trần

Thứ Bảy, 25 tháng 1, 2020